Każdy z nas przynajmniej raz znalazł się w sytuacji, w której “na już” musiał zrealizować kilka zadań, np. związanych z pracą czy nauką na studiach. Zjawisko odkładania spraw na później czy na ostatni moment nazywamy prokrastynacją. Jest to dość powszechny problem, z którym boryka się wiele osób, niezależnie od wieku czy zawodu. Takie działanie absolutnie nie przynosi żadnych korzyści, a nawet sprawia, że nasza praca traci na efektywności, a my sami odczuwamy większy stres. Czy jedyną przyczyną prokrastynacji jest ludzkie lenistwo, czy może kryją się pod tym głębsze znaczenia? Jak przestać odkładać zadania na później i lepiej organizować swoją przestrzeń pracy?
Prokrastynacja: jak wygląda?
Prokrastynację możemy inaczej nazwać “odwlekaniem”. To nic innego jak nawyk odkładania zadań na późniejszy termin, mimo świadomości negatywnych konsekwencji tego wyboru. Aby tylko uniknąć 
wykonywania zadania w aktualnej chwili, zajmujemy się zazwyczaj błahymi obowiązkami. Mimo wszystko myślimy o przyjemnościach, których możemy doświadczyć tu i teraz, zamiast zajmować się czymś, co przyprawia nas o stres i wiąże się z odpowiedzialnością. Co więcej, prokrastynacja może mieć wiele twarzy. Często się nam wydaje, że jeśli wciąż pracujemy, a najważniejsze projekty pozostawiamy na koniec miesiąca, nie robimy nic złego, o ile w końcu zostaną zrealizowane. Jednak w takiej sytuacji również mamy do czynienia z kolokwialnym “odwlekaniem”. Wybieramy po prostu te zadania, które przysparzają nam mniej problemów. Osoba prokrastynująca często zaczyna dzień z zamiarem wykonania ważnych obowiązków, ale zamiast tego znajduje wymówki. Zanim się obejrzy, mija kilka godzin, a stres związany z niezałatwionymi sprawami narasta.
Prokrastynacja czy zwykłe lenistwo?
Czy prokrastynacja zawsze jest wynikiem naszego lenistwa? Jak odróżnić te dwa zagadnienia? Po pierwsze wiedzmy, że osoba leniwa nie ma wyrzutów sumienia w związku z tym, że nie zrealizowała ważnych zadań. Lenistwu nie towarzyszy wewnętrzny konflikt – to po prostu brak potrzeby działania i świadome unikanie pracy. Natomiast prokrastynacja oznacza stres i wyrzuty sumienia narastające wraz z mijającym czasem oraz zbliżającym się “deadlinem”. Prokrastynator nie jest osobą, która nie chce działać. Wręcz przeciwnie! Często pragnie wykonać zadanie, lecz blokuje go strach przed porażką. Może być perfekcjonistą lub brakować mu odpowiedniej motywacji. Prokrastynator męczy się w swojej sytuacji i jest na siebie zły.
Co sprawia, że odkładamy rzeczy na później?
Prokrastynacja cechuje się tym, że rezygnujemy z rzeczy bez konkretnego powodu. Z drugiej strony jednak takie zjawisko musi mieć jakieś podłoże. Według dr. Timothy’ego Pychyla prokrastynacja jest formą unikania negatywnych emocji związanych z wykonywaniem danej pracy. Zadanie, które musimy zrealizować, może być dla nas nieprzyjemne lub za trudne, przez co boimy się go w ogóle podjąć. Nasz umysł szuka ucieczki w mniej wymagające czynności, np. przeglądanie internetu czy porządkowanie biurka. Zadanie wolimy też odłożyć wtedy, gdy obawiamy się, że nie wykonamy go idealnie. Opóźniamy jego realizację, ponieważ nie chcemy się zmierzyć z możliwością popełnienia błędu. Kieruje nami perfekcjonizm, lecz nie zastanawiamy się nad tym, że upływający czas gra tutaj tylko na naszą niekorzyść. Kolejnym czynnikiem jest brak motywacji. Niska samodyscyplina odgrywa znaczącą rolę w tym, czy potrafimy zadanie wykonać od ręki. Jeśli dana czynność nie wydaje się atrakcyjna lub jej efekt jest odległy w czasie, zdecydowanie trudniej jest się za nią zabrać. Oprócz tego prokrastynacja może wynikać ze zmęczenia i przeciążenia obowiązkami. Kiedy mamy zbyt wiele rzeczy do zrealizowania, trudno zdecydować, od czego zacząć. Taka sytuacja prowadzi do paraliżu decyzyjnego i dalszego odkładania pracy.
Aby zwiększyć swoją produktywność w ciągu dnia, bez dwóch zdań warto postawić na wygodny materac od SleepMed. Akcesoria dostępne pod linkiem: https://www.sleepmed.pl/materace-wg-rozmiarow/materace-sleepmed-80×200/ oraz w sklepach w Łódź zapewniają wszystko to, czego potrzebuje nasz organizm. Koniecznie zapoznaj się z właściwościami materacy hybrydowych – być może ten model podłoża skradnie Twoje serce:
Walka z prokrastynacją: podziel swoje zadania
Aby skutecznie walczyć z prokrastynacją, przede wszystkim należy lepiej zarządzać swoimi zadaniami. Prostym, a niesamowicie efektywnym rozwiązaniem może być ich podzielenie na mniejsze kroki. Zamiast myśleć o wykonaniu całego projektu, skupmy się na pojedynczych czynnościach. Dzięki temu każde z działań wydaje się łatwiejsze do zrealizowania. Przykładowo przygotowanie raportu możemy rozbić na: zebranie materiałów, stworzenie konspektu, napisanie wstępu itd. Podział pracy na mniejsze jednostki zmniejsza nasz opór psychiczny. Łatwiej zacząć jest od drobnego kroku, aniżeli wielkiego wyzwania. Poza tym wykonanie każdego mniejszego zadania daje spore poczucie satysfakcji. Gdy dokładnie wiemy, co i kiedy musimy zrobić, praca staje się bardziej zrozumiała i klarowna. Nie musimy się też bać, że przy jej wykonywaniu o czymś przypadkiem zapomnimy. Dodatkowo warto regularnie się nagradzać – zjedzmy ciastko czy pozwólmy sobie na chwilę niezobowiązującego surfowania po internecie po każdym dobrze zrealizowanym kroku projektu.
Techniki zarządzania czasem i swoją przestrzenią
Kluczowe w efektywnej pracy i unikania prokrastynacji będą również techniki zarządzania czasem. Oczywiście najtrudniejsze będzie wykonanie tego pierwszego kroku, ale kiedy już uda się nam to zrobić, całość powinna pójść z górki. Warto rozważyć m.in. zastosowanie techniki pomodoro, która dzieli dostępny czas na 25-minutowe sesje pracy i 5-minutowe przerwy. Można także ustalić krótsze terminy na wykonanie konkretnych zadań, co pomaga w utrzymaniu motywacji. Poza tym istotne jest to, aby stale utrzymywać porządek w swoim miejscu pracy. Czysta przestrzeń pozwala się nam skupić i nie zajmować umysłu błahymi sprawami. Starajmy się eliminować wszelkie rozpraszacze takie jak telefon czy hałas. Dobrze zaplanowany dzień ułatwia realizację zadań, niezależnie od ich charakteru. Już wieczorem możemy sporządzić listę zadań na jutro, aby rozpocząć pracę przygotowanym i zwartym do działania.
Walka z prokrastynacją wydaje się oczywista, lecz w praktyce o wiele ciężej zabrać się do faktycznej pracy. Nietrudno ukryć, że główną rolę odgrywa tutaj nasze podejście psychiczne. Istotne z pewnością jest przełamanie swoich obaw i rozpoczęcie działania niezależnie od tego, czy mamy na to ochotę, czy nie. Pamiętajmy również, że małe kroki zawsze prowadzą do wielkich zmian!
Przeczytaj także:
